7 december 2010

Niet lachen













(foto Dolph Kessler)

Fotografie was in de tijd van Roelof Lammers (1853-1910) handwerk van de lange adem. Een geportretteerde moest soms minuten stil zitten, om de foto te laten slagen. Glimlachen was er daarom niet bij. Pas door de ontdekking van de ‘photographie instantanée' (1881) met zilverbromideplaten waren kortere sluitertijden mogelijk. Ook de flitslamp bood soelaas.

Lammers was een van de eerste fotografen in Friesland. Al in 1871 – als zeventienjarige – had hij een eigen fotoatelier in Drachten. Publiek kan in Museum Smallingerland zijn werk vergelijken met dat van een nieuwe generatie Friese fotografen.

Tryntsje Nauta sluit met haar portretten van kinderen (uit 2006) nog het meest aan bij de traditionele foto's van Lammers. Omdat zij geen flitser gebruikt, moesten de jongeren soms relatief lang stil zitten. Daarom ook hier serieuze gezichten.

Nauta wil in haar kinderportretten laten zien dat kinderen 'jong moeten en oud willen zijn', zoals ze dat verwoordt. In hun pose doen ze soms volwassener aan dan ze zijn, maar je ziet dat ze op het punt staan naar buiten te rennen om verder te spelen.

In haar portretten legt Marije Kuiper meer de nadruk op dat wat haar onderwerp beweegt; hobby of werk. Na een tijd buiten Friesland te hebben gewoond, keerde ze vorig jaar terug in haar geboortedorp Vinkega. Ze zocht naar een afstudeerproject voor de Academie voor Popcultuur waar ze helemaal achter kon staan.

Toen haar bleek dat anderen hun dromen ‘gewoon' in het eigen dorp waarmaakten, besloot ze hen te fotograferen. Gaandeweg boden meer en meer dorpsbewoners een kijkje in hun leven. Zo slaagde Kuiper erin een bijzonder portret van Vinkega te maken en daarmee ook haar eigen weg te vinden in de fotografie.

Dolph Kessler (niet meer zo jong, maar pas een paar jaar actief als fotograaf) laat enkele van zijn foto's uit de serie Art Fairs zien, gemaakt op internationale kunstbeurzen. De toeschouwer wordt even op het verkeerde been gezet door een paar foto's van de Frieze Art Fair. Niet in Friesland, maar in Londen.

Kessler weet momenten te kiezen waarop de galeriehouders, kunstenaars of beursbezoekers een soort toneelstukje lijken te spelen. De relatie die ze daardoor onbedoeld aangaan met de kunst achter hen is soms komisch, soms bijna tragisch.

Ook niet van tragiek gespeend zijn de foto's van Marijke van Ruiten. Haar presentatie wijkt af van die van de anderen. Op een scherm is een kort filmpje te zien. Door de zoeker van haar analoge camera filmde ze een man die op portret gaat. Hij trilt en weet niet goed waar hij moet kijken, in afwachting van de fotograaf.

In de collage van papieren foto's in verschillende groottes gebruikt ze teksten, waarmee ze de kijker 'medeplichtig' maakt in haar honger naar een verhaal. Behalve dat ze laat zien hoe thuislozen in woonvoorziening De Terp wonen, verwoordt ze ook wat ze daarbij ervoer. Ze maakt anderen deelgenoot van haar vooroordelen, beschrijft de pieslucht rond de een en het stilzwijgen van de ander. Dat maakt indruk, al doen taalfouten in haar briefjes daar jammer genoeg afbreuk aan.

De expositie 'Friesland Fotografie Nu' is te zien in Museum Smallingerland in Drachten: t/m 11 feb, di t/m za, 11-17 u, zon- en feestdagen, 13-17 u

Geen opmerkingen:

Een reactie posten