29 november 2010

Portret 2


















(foto Joost van den Broek)

Remco Campert was erbij. Een broze oude man, die nog niets aan literaire kracht heeft ingeboet. Hij schreef teksten bij tien van de honderd portretten in het boek 'Portret Joost van den Broek' dat afgelopen donderdag werd gepresenteerd. Vijf ervan las hij voor. De foto's die van zichzelf al verhalend zijn, kregen er nog een extra dimensie door.

Campert kende de persoon op de foto's niet, noch de achtergrond of de plek waar ze genomen waren. 'Behalve deze natuurlijk', zei hij bij een portret van zichzelf. Hij was een van de drie mensen die een 'eerste' exemplaar in ontvangst mochten nemen. Net als die andere geweldige portretfotograaf Koos Breukel en een jongetje, dat waarschijnlijk in Joosts volgende boek staat. 'Over tien jaar.'

Bij de bijeenkomst waren ruim 200 belangstellenden, onder wie een aantal (oud)leerlingen van de Fotoacademie. Van hen kochten er 150 een boek en gingen in de rij staan voor een handtekening. Ik vond alleen 'voor Gitte' wel wat karig, maakte een grapje en zei dat Stephan Vanfleteren in mijn boek tenminste nog 'voor mijn lieve collega in het noorden' had gezet. Dat staat nu ook in Joosts boek.

25 november 2010

Organisch


















(foto Rune Guneriussen)

Van de Noorse fotograaf Rune Guneriussen hingen twee grote foto's op Paris Photo. Op de ene was een soort rivier van boeken te zien. De andere was nog mooier. Aan een herfstachtig kale struik met rode bessen of bottels had hij een grote tros gehangen van keukenstoelen met rode zittingen en ruggen.

Op internet valt te lezen dat Guneriussen al een aantal jaren dit soort foto's maakt. Hij gebruikt voorwerpen die de rol van dieren, insekten of zelfs schimmels krijgen. Lampen hebben zijn voorkeur, vooral de beweegbare bureaulampen of lieftallige schemerkapjes. Brandend, voor een feeëriek effect. Maar hij heeft ook series met ouderwetse, grijze telefoontoestellen en tafels gemaakt.

Aan de ene kant vallen de voorwerpen op in dit voor hen vreemde landschap. Maar aan de andere kant maken ze er organisch onderdeel van uit. De lampen staan in een vlakte als een groep grazende koeien. Boeken vloeien als water over de met mos begroeide rotsen. Bijzonder op een haast vanzelfsprekende manier.

23 november 2010

Afgronden















(foto Manuela Marques)

Op het eerste gezicht zijn de foto's van Manuela Marques een soort 'snapshots' van het dagelijks leven. Om deze losse beelden bij elkaar te laten passen, lijkt een lastige opgave. Maar wie leest over haar werkwijze komt erachter dat haar series verre van toevallig zijn, maar juist zorgvuldig geësceneerd.

'Beelden zijn afgronden', zegt ze. Je komt er niet uit, maar raakt erin verdwaald. De uitweg lijkt zoek. De serie is te zien in galerie Anne Barrault en in een tabloid die onder meer bij Paris Photo verkrijgbaar was. Ze begint met dit beeld van een spiegel, waarin je net niet ziet waar je bent of wat de fotograaf zou hebben willen vastleggen.

Op de site van de galerie valt te lezen waarom de spiegel symbolisch is voor Marques' werk. Vrij vertaald zegt Michel Foucault over de spiegel: '...het maakt de plek waar ik ben en mijn spiegelbeeld vrij reëel vergeleken met de omgeving, maar ook onwerkelijk omdat ik, om te moeten kijken, dat virtuele punt ginder moet passeren.'

Marques maakt van dit duale element van een spiegel de kern van haar fotografie: haar zone tussen onze omgeving en 'ginder'. De toeschouwer blijft 'hangen' in de diepte, zich afvragend waaraan de man denkt die met gesloten ogen op een onopgemaakt bed zit. Of waarom er een aantal plastic tasjes in een boom hangt.

Ik vind het knap hoe Marques de uiteenlopende beelden met elkaar weet te verbinden in dezelfde sfeer. Ze hebben iets donkers, niet alleen qua licht en kleur maar op een ander, dieper niveau.

22 november 2010

Pieds de Paris Photo


















Nou, ik ben weer terug. Met een opschrijfboekje vol notities, allerlei ideeën en tientallen foto's waaruit ik series wil samenstellen. Paris Photo betekende weer een vruchtbaar weekeinde voor reisgenote Titeke Postma en mij. De tijd is vanavond te kort om al veel te onthullen, maar daar zal ik de komende dagen gefaseerd tijd en aandacht aan besteden. Ik begin hier even met een foto die deel gaat uitmaken van mijn serie 'Pieds de Paris', als altijd gefotografeerd in het Carrousel du Louvre waar Paris Photo wordt gehouden.

16 november 2010

Voorop


















'Op de veurste bladzie van de Loeks'... Dat gevoel had ik zaterdagmorgen even toen ik mijn eigen foto voorop Sneon en Snein zag staan, de zaterdagbijlage van de Leeuwarder Courant. Tuurlijk, als je bij die krant werkt sta je er wel vaker in. Ook wel met foto's. Maar het is toch wel mooi.

Voor wie 'Veurste bladzie van de Loeks' niets zegt... Het komt uit 'Afscheidslied' van het Groninger duo Pé Daalemmer en Rooie Rinus (Peter de Haan en Frank den Hollander). Wereldberoemd in Stad, Ommeland en Hoornse Plas.

Het duo is tegenwoordig weer actief. Niet alleen op hyves en Facebook, maar ook op het podium. Het heeft er alle schijn van dat ze met Oud en Nieuw weer te beluisteren zijn! Goed nieuws voor alle fans van Jelle (ga lekker) en Baukelien (waar ga je naartoe).

Overigens leidde de bewuste foto van een oesterraper/visser naar een verhaal binnenin de bijlage over oestervissers op het wad. De pdf van die pagina's zal ik op mijn website zetten.

14 november 2010

Portret



















(foto Joost van den Broek)

Ergens in juni van dit jaar kreeg ik een mail van fotograaf Joost van den Broek, bij wie ik ben afgestudeerd aan de Fotoacademie Amsterdam. Of ik belangstelling zou hebben voor een boek met daarin honderd van de vele portretten die hij als fotograaf maakte. 'Puur portret' zou de titel luiden en d'jonge Hond wilde het uitgeven.

Een bescheiden manier om via voorintekening alvast een zekere oplage te garanderen. Uiteraard zei ik 'ja', want Joost is een heel goede fotograaf en vooral zijn portretten zijn mooi. Ingetogen, rustig, meestal zonder afleiding. Inderdaad 'puur portret', maar is dat wel zo'n passende titel?

Ik vond van niet, maar wie ben ik. Het boek kwam nog ter sprake tijdens mijn interview met Stephan Vanfleteren eind juni. Hij en Joost zijn van dezelfde leeftijd, van dezelfde statuur. Toen ze elkaar een keer ontmoetten, bleek dat ze elkaars werk erg waardeerden en volgden wat de ander deed. Dus ik vermoedde dat Joost hem ook had laten weten van zijn plan. Dat bleek het geval. Stephan had ook ingetekend.

Gelukkig is de titel uiteindelijk aangepast. Donderdag 25 november is de presentatie van wat 'Portret Joost van den Broek' is gaan heten. In het Volkskrant Magazine van dit weekeinde alvast een voorproefje met onder meer deze foto van Remco Campert. Hij schreef de teksten voor het boek. Een extra reden het te kopen.

11 november 2010

Back to Ilse














Zo, dat is even geleden, maar ik ga weer een keer bij Ilse Kraaijeveld op bezoek. Ze woont tegenwoordig in Eindhoven en traint daar in de zwemploeg van coach Jacco Verhearen. Geen geringe prestatie. Over twee weken is het Europees kampioenschap en daarom besteedt de Leeuwarder Courant aandacht aan haar. Met verslaggever Frederik Bierling ga ik naar haar toe. Kan ik mijn 'archief' over deze potentiële olympische zwemster verder uitbreiden.

9 november 2010

Open cel


















(foto Geiske Zijlstra)

'Open atelier' kan ik mijn bescheiden onderkomen in de Blokhuispoort niet noemen. Als fotograaf ben ik er niet of nauwelijks aan het werk, behalve dan als ik experimenteer met linosnedes of foto's zit te bewerken op mijn laptop. Maar ik gebruikte de cel afgelopen weekeinde wel als een mini-expositieruimte tijdens de Open Atelierroute van Leeuwarden. Honderden mensen bezochten de Blokhuispoort en een groot deel waagde zich op de tweede verdieping om mijn werk te bekijken.

Een van hen was collega Geiske Zijlstra die deze foto maakte, zodat ik er zelf ook eens op sta. Rechts zijn drie van mijn landschapscombinaties te zien, die tot voor kort bij croissanterie Vittorio hingen ter gelegenheid van fotomanifestatie Noorderlicht. Verder oogstten vooral mijn foto's van Norma Miedema lof, met als uitschieter het portret van windhond Grace. Daar ga ik meer mee doen.

8 november 2010

Herinnering 2













(foto Evert Wilstra)

Herinneringen zijn bijzonder. Een foto kan zomaar een gevoel, geluid of verhaal bij je oproepen, dat je al lang was vergeten. Of het verhaal bewaren zodat je het kan koesteren, elke keer als je er naar kijkt.

Op het Herinnerje Festival in Leeuwarden waren vrijdag en zaterdag allerlei 'herinneringen' te beleven. Sommige waren geen herinnering in de strikte zin van het woord; het ging om combinatie van nieuwsberichten en interpretaties daarvan door kunstenaars. Zoals het bericht over de ramp bij Moddergat in 1883 waarbij 83 vissers omkwamen. Dit krantenartikel leidde tot de multimediale voorstelling met geluid, beelden en muziekimprovisatie.

Wies Kuyers vertelde drie persoonlijke herinneringen bij kunstvoorwerpen. Als pas afgestudeerd kunsthistorica bijvoorbeeld, leidde ze haar vader door de expositie 'La grande parade'. Het schilderij 'Cathedra' van Barnett Newman zei hem eerst niets, totdat Wies hem probeerde uit te leggen waarom de schilder de 'zetel Gods' als een blauw vlak met witte lijn had weergegeven en bijvoorbeeld niet letterlijk als stoel of figuurlijk als een bos bloemen. Toen deed hij in zijn hoofd de deur naar de kunsten open en hij heeft hem nooit weer dicht gedaan, was te horen via een ouderwetse grijze telefoon in een soort 'cel'.

Lezers van de Leeuwarder Courant hadden foto's ingestuurd met hun eigen verhalen. Fotografe Elske Riemersma maakte een selectie en liet de inzenders hun verhaal zelf voorlezen. Terwijl de toeschouwer de foto's bekeek en de teksten las, hoorde hij citaten uit diezelfde teksten. Die vielen soms precies samen met het lezen, maar natuurlijk meestal niet. En dat laatste leidde wat af.

Op bovenstaande foto - ingestuurd door Ytsje Wilstra - staat haar zoon Mindert, die altijd lief was voor dieren. De ka was komen aanvliegen toen Mindert 13 en zijn broer Willem 10 jaar oud waren. Ze zorgden goed voor de vogel, en vooral Mindert wist hem zover te krijgen dat hij dagelijks op zijn schouder ging zitten.

Van de foto is een tekening gemaakt, vertelde Ytsje. Hij hangt thuis in de kamer en ze kijkt er nog elke dag met plezier naar. Het is een mooie herinnering aan haar zoon, die in 1997 overleed.