25 maart 2016

Indigo

















Dit weekeinde opent het Fries Museum een expositie over het werk van Claudy Jongstra uit Spannum. Ze verwierf bekendheid met bijzondere wandtapijten, maar maakt inmiddels ook ander ruimtelijk werk. Zoals dit Metaphoric Indigo, dat ze speciaal voor deze expositie maakte.

Indigo is niet alleen een bijzondere kleur, maar ook aan de natuurlijke verfstof valt moeilijk te komen. Biologisch-dynamisch akkerbouwbedrijf Gerbranda State in Pietersbierum heeft voor Jongstra speciaal planten verbouwd, waaruit ze haar eigen indigo kon winnen. Dat is te zien in het Fries Museum, en ze vertelt erover in mijn verhaal, dat vandaag in de cultuurbijlage Freed van de Leeuwarder Courant staat.

Bij dat verhaal deze foto, waarin vooral de schaal van het werk opvalt. Het verhuist hierna naar Medisch Centrum Leeuwarden. 'Dit soort samenwerkingen is heel bijzonder', benadrukte Jongstra. Voorop de bijlage een ander portret van haar 'in' dit werk.

23 maart 2016

Scènes













(foto Judith Minks)

Vanavond heb ik in PuurNoord van Podium TV het werk besproken van Judith Minks, Rinkje Miedema en Hans Meesters, die gezamenlijk exposeren in de lobby van WTC Expo in Leeuwarden. Eerder al schreef ik voor de Leeuwarder Courant het volgende artikel over Judith:

Judith Minks: controle tot in detail

Ze nam er even de tijd voor, maar eenmaal op stoom wist Judith Minks uit Harlingen cum laude af te studeren aan de Fotoacademie.

De foto's van Judith zijn scènes. Beelden uit het dagelijks leven, maar je ziet als kijker dat het geen spontane kiekjes zijn. Daarvoor zijn ze te gestileerd.

Het heeft even geduurd voordat Minks haar draai had gevonden. De eerste twee jaar van haar studie aan de Fotoacademie in Groningen verliepen voorspoedig. Daarna haakten er klasgenoten af, waardoor ze voor de keus stond: haar opleiding vervolgen in Amsterdam of een half jaar wachten tot anderen zich bij haar aansloten. Ze koos het laatste: 'Ik houd wel van het kleinschalige, en had geen zin om in Amsterdam opnieuw te moeten wennen.'

Eenmaal aan de slag verliep het derde jaar wat stroever. 'Aan het eind van het jaar luidde de conclusie dat ik technisch wel mooie foto's maakte, maar dat ze eigenheid misten.' Ze besloot een stapje terug te doen en een mentoraat in te lassen. Onder begeleiding van Robert van der Molen zocht ze naar 'waar ik echt door geraakt word'.

Ze kwam in aanraking met het werk van Gregory Crewdson, een Amerikaan die foto's maakt die zich afspelen in Amerikaanse dorpen. Het lijken filmstills, en het werk dat hij ervoor verzet grenst aan het filmvak. Hij heeft niet alleen grote lichtinstallaties nodig, maar ook een crew en 'acteurs'. Minks: 'Wat me heel erg aanspreekt is dat het scènes zijn die uit het dagelijks leven lijken gegrepen. Je kunt wel zien dat ze geënsceneerd zijn, maar hebben niet dat gestileerde dat bijvoorbeeld Erwin Olaf heeft.'

Toen Minks wist dat ze dit pad wilde bewandelen, kwamen de ideeën vanzelf. 'Ik ben op zoek gegaan naar een ruimte waar ik scènes kon bouwen.' Ze maakte de serie Momenten, waarbij ze put uit haar eigen jeugd en volwassen leven. Dat leidt tot beelden van een baby met hond, een peinzende vrouw op de rand van een bed, een paardenmeisje dat een zadel poetst.

Minks: 'Onze boxer was vroeger mijn grote vriend en mijn liefste speelgoed. Ik sliep bij hem in zijn mand.' Ze herschiep de huiskamer van toen, met het behang uit die tijd, een plant in een hoek en een plattegrond aan de wand. 'Ik heb alles nagebouwd, want ik wil alles van A tot Z onder controle houden. Dat geeft me de veiligheid om alles precies zo te maken als ik wil.'

Die eigen inbreng loodste haar door het derde jaar. 'Met vlag en wimpel.' Aan het begin van het vierde een laatste jaar wist ze dat ze voor haar eindexamen een serie wilde schieten over een hotelkamer. 'Daarvoor zou ik één decor bouwen, dat leek me te doen.' Toch was het nog filnk aanpoten, bekent ze.

De zomervakantie besteedde ze aan het schrijven van scripts. 'Ik beschrijf helemaal hoe de foto eruit komt te zien. Wc-bril omhoog of niet? Hoe ver staat de deur open? Welk licht brandt en welke attributen liggen in de kamer?'

Na de zomervakantie begon ze met bouwen. Allerlei bedrijven verleenden belangeloos hun medewerking. Van WTC Expo Westcord in Leeuwarden kreeg ze typische hotelattributen als een kluis, zeepjes, stoelen en een tafel, van Bakker Postma bad, toilet en kraan, van Walinga een bed met beddengoed. 'Mijn modellen haal ik uit mijn eigen omgeving. Of ik vraag kennissen of ze iemand kennen die aan mijn wensen voldoet. Er gaat veel tijd in zitten om zo alles bij elkaar te scharrelen.'

De eerste scène kostte haar anderhalve maand. 'Elke scène heeft zijn eigen sfeer en licht.' Vaak kon ze alleen in het weekeinde fotograferen, omdat haar modellen andere verplichtingen hadden. 'De laatste foto heb ik in drie weken kunnen maken, het ging dus op het laatst iets sneller…'

Voor ideeën put ze uit eigen ervaring en fantasie. Zo werkte ze een tijd in de optiek, en weet ze dat vertegenwoordigers van brillenmerken soms opticiens uitnodigen om hun aanbod te bekijken op een hotelkamer. 'En in mijn studententijd werkte ik in een hotel op Vlieland. Als ik moest helpen met kamers schoonmaken, kwam ik dingen tegen waar ik dan bij dacht: Wat zou hier gebeurd zijn?'

Haar inspanningen hebben succes gehad. De examencommissie met leden van buitenaf (Pim Milo, Annelies van der Goot, Peter Tahl) was vol lof en liet haar cum laude afstuderen. 'Ik probeer nu bij Westcord Hotels binnen te komen. Binnenkort heb ik een gesprek bij het Seeduyn Hotel op Vlieland.'

(de expositie M - M - M is tot 16 mei te bekijken in WTC Expo Westcord Leeuwarden)


8 maart 2016

Appeltaart
























Eens in de twee maanden mag ik een 'binnenkijkreportage' maken voor de bijlage Wonen en Co van de Leeuwarder Courant. Soms kan ik daar makkelijk kandidaten voor vinden, andere keren moet ik wat meer moeite doen. Al jaren stond een huis bij de Tijnje op het lijstje van mogelijkheden, al kende ik de bewoners niet.

Het huis is een ontwerp van MA2 architecten in Mantgum, een strak vormgegeven rechthoek, waarbij het huis lijkt verlengd met een door brede balken beschermd terras en carport. Op basis van het adres kon ik de bewoners vinden en hen benaderen. Nadat er enige schroom was overwonnen, mocht ik langskomen voor een interview en fotosessie.

Ik trof het met het weer van die dag. Een al wat laagstaande zon, wat mooi licht opleverde. En enthousiaste mensen die me hun hele huis lieten zien en fotograferen. Het resulteerde in een mooi verslag, dat afgelopen zaterdag te lezen viel in de Leeuwarder Courant. Hierbij mijn favoriete foto: Anna met drie van haar vier kinderen en hun net gebakken appeltaart.