28 september 2012

Verdwaald



















(foto Chaosheng Lu)

Mensen zijn slechts passanten op deze wereld. Ze zoeken een eigen plek, maar zijn meestal richtingloos, zegt Chaosheng Lu. Hij vereenzelvigt zich met de uitspraak 'als een vlieg achter een raam kan ik de toekomst zien, maar ik kan de weg naar buiten niet vinden'. De verwarring die hij voelt vertaalt hij in onscherpe pinhole-foto's, die onder de titel 'The lost way' zijn te zien bij Noorderlicht 2012.

Grijs domineert in het werk van Chaosheng Lu. En regen. Het gevoel opgesloten te zitten, van zoeken en verdwaald zijn spreekt er sterk uit. Neerslachtig met een zekere schoonheid.

Chaosheng Lu maakt deel uit van een groepje Chinese fotografen wiens werk is samengebracht door curator Alfred Dong. Hij bood de expositie 'The harmony between man and heaven' als geheel aan bij de curator van Noorderlicht, Wim Melis. Die vond het geheel zo interessant dat hij het overnam en als 'appendix' toevoegde aan de hoofdexpositie 'Terra cognita'.

De Chinese landschapsfotografie is sterk beïnvloed door de traditionele landschapskunst van het land, met iconische composities en nadruk op de harmonie tussen mens en natuur. Dong laat - in de Blokhuispoort in Leeuwarden - werk van fotografen zien die juist worstelen met dat idee van harmonie. Behalve Chaosheng Lu hangen er ook foto's van Hongxun Gao, Peiquan Wang, Weixing Fu en Weixing Zhang.

De Blokhuispoort is geopend maandag tot en met vrijdag van 9 tot 17 uur, en zaterdag en zondag van 11 tot 17 uur.

26 september 2012

Stille wateren














(foto Miti Ruangkritya)

Afgelopen jaar werd de Thaise hoofdstad Bangkok getroffen door zware overstromingen. Het centrum van de stad bleef gespaard, maar de angst voor het water hield mensen continu bezig. Dat gevoel van dreiging en angstig afwachten heeft fotograaf Miti Ruangkritya willen vastleggen in de serie ‘Imagining flood’.

Ruangkritya fotografeerde bij voorkeur 's nachts of in de vroege ochtend, wanneer er een zekere dromerige sereniteit uitging van het water. Door vanaf een statief en met lange sluitertijden te fotograferen, versterkte hij het verstilde. Maar dat stille water verdiepte de angst eerder dan dat die erdoor verminderde. 

De serie valt onder het hoofdstuk ‘Untamed’ van de fotomanifestatie Noorderlicht, dat te zien is in Museum Willem van Haren in Heerenveen.

Dit artikel verscheen dinsdag 25 september op de cultuurpagina van de Leeuwarder Courant.

24 september 2012

Op expeditie














'De sinne sil ûndergean', maar niet voordat Sytse Pruiksma kieviten, meeuwen en scholeksters goedenacht heeft gewenst. Met een computer, vogelfluitjes, slag- en snaarinstrumenten voerde hij zaterdagavond soundscape Laaksum op. Soms was het net of de vogels op mijn roep reageerden. Of maakte hij die geluiden ook zelf?

Soundscape Laaksum was een van de slotoptredens in Ekspedysje Laaksum. Onderdeel van de Moanne fan it Fryske Boek, georganiseerd door Tresoar en de Culturele Onderneming. Ik deed onderstaand verslag in de Leeuwarder Courant:

Drie bussen vol niet-zo-sportieve, maar o zo dappere deelnemers reisden zaterdag naar een hersenschim.

Bij binnenkomst in Tresoar drukt directeur Bert Looper de aanwezigen op het hart goed te eten van de klaarstaande broodjes. 'Wy geane ommers op ekspedysje' en dat heeft consequenties. 'U kunt met geen enkele klacht bij mij terecht.'

Hij voert de spanning nog wat op. 'We weten ook niet met hoeveel man we terugkomen...' Atte Jongstra doet er een schepje bovenop. 'U denkt misschien dat Laaksum een dorp is, buurtschap, misschien niet meer dan een gat in de dijk der oude Zuiderzee. Het is minder dan dat. Dat hele Laaksum bestaat niet.'

Niemand haakt af. Gesterkt door de klanken van Ljoubjr nemen zij de eerste hobbel, het wachten op de derde bus. In de andere twee is proviand aan boord. Het is vooral zaak elkaar niet uit het oog te verliezen.

Eerste stop: Bolsward. Zelfs degenen met krukken zijn de ongelijke klinkers de baas. In de Martinuskerk treedt immers Tonnus Oosterhoff op. Dat doet deze winnaar van de P.C. Hooftprijs niet vaak.

Zijn eerste gedicht gaat in galm verloren. Maar bij een expeditie hoort improvisatie, Oosterhoff beklimt de preekstoel. Hij klinkt nu veel beter. De zaal klapt. 'Voor de preekstoel wordt niet geklapt, zei mijn vader altijd', reageert Oosterhoff streng. Om daar vergoelijkend aan toe te voegen: 'Hij was dominee.'

Sopraan Lucette van den Berg laat zich door de kerk niet kisten. Zij brengt twee gevoelige jiddische liederen ten gehore. Ook de Jonge Dichter des Vaderlands, Johanna Hoekstra, is niet voor een kleintje vervaard. Dyslectisch als ze is heeft ze heel wat ontberingen doorstaan. 'Mijn leven is een bord tomatensoep met lettervermicelli', dicht ze.

Voor Arjan Hut is in Bolsward de expeditie al geslaagd. Hij geniet omdat hij 'na de winnaar van de P.C. Hooftprijs en de Jonge Dichter des Vaderlands' de preekstoel op mag.

Met zijn gedicht over Laaksum herinnert hij het publiek aan het doel van de tocht. 'In welke bus zit ik ook weer?', twijfelt de een. 'In drie.' Het dreigt mis te gaan.  'O, op deze staat honderd.'

Toch voltallig arriveert de groep in de Teatertún van Rijs. Ze valt aan op koffie, thee en wijn, en luistert gelaafd naar dichter Cornelis van der Wal en popgroep The Black Atlantic. Die vindt dit optreden leuker dan in 'De wereld draait door'. 'Hier zijn meer mensen.'

Voorwaarts weer. De bussen passeren Laaksum om nog aan te houden bij It Reade Klif. 'Een illusie', aldus Atte Jongstra, die verhaalt van de slag bij Warns, die eigenlijk bij Laaksum werd uitgevochten. 'Dus Laaksum bestaat!'

De doorgaans bescheiden snacktent aldaar houdt de hongerige horde nauwelijks in bedwang. Bedienend personeel weet de menigte te splitsen door de helft te kalmeren met broodjes gehaktbal. Anderen krijgen kalmerende drankjes, waarna steeds dienbladen gebakken vis volgen.

De zon nadert het IJsselmeer en daarmee het slotstuk van de tocht. Er is nog net tijd voor het complete Friestalige poëzie-oeuvre van Atte Jongstra, dat op 'ien feltsje' past. en voor de Laaksum-soundscape van Sytse Pruiksma. Zijn ijle klanken bootsen het water en de vogels na, zo natuurlijk dat die antwoorden.

'De sinne sil ûndergean', zingen Lucette van den Berg en Abe Bonnema. En zo is het. Nadat Bonnema de reis heeft afgesloten met 'It marke' wil niemand terug. Op expeditie gaan roept de wildeman (m/v) in ieder op. Looper verwoordt de gevoelens. 'Litte wy ús siik melde, ús banen opsizze en gewoan hjir bliuwe.' Even lijkt het of hij voor de terugreis aan twee bussen genoeg heeft.

22 september 2012

Unseen




















De titel van fotobeurs UNSEEN suggereerde dat bezoekers hier werk van fotografen konden ontdekken dat niet eerder was vertoond. De vlag dekte de lading niet helemaal, zo bleek gisteren bij bezoek aan het Westergasterrein. Ik was daar met Patricia WolfMariëtte van Soesbergen en Jacqueline Spaans, oud-klasgenoten van de Fotoacademie Amsterdam.

Allereerst liepen we de Zuiveringshal in, waar Fashion! hing, met een overzicht van negentig jaar modefotografie. Heel veel klassiekers als Edward Steichen, Helmut Newton en Sarah Moon, aangevuld met een beetje recent werk van Steven Klein en het duo Tina Berning/Michelangelo di Battista. Aardig, maar niet unseen.

Daarna bekeken we de 'Unseen collection', gevuld met exclusief werk voor minder dan €1000. Daarin onder meer foto's van Popel Coumou, Luke Stephensen en Jari Silomäki. Dat zag er al veel 'jonger' uit.

Ook Offprint in het Machinegebouw bood wat nieuws. Een interessante serie unpublished dummy's, wiens makers allemaal graag een uitgever zouden vinden. Bovendien lieten uitgevers hier hun nieuwste aanwinsten zien, waaronder het boek 'Hier woont mijn huis' van Eddo Hartmann. Afgelopen maandag nog te gast in De Donkere Kamer #12.

Maar de meeste tijd brachten we door in de Gashouder en het Transformatorhuis, waar vijftig internationale galeries het werk van hun kunstenaars toonden. Onder hen Robert Morat, Photographers' Gallery, Van Zoetendaal en Kahmann Gallery. Hoewel ik daar ook bekende beelden tegenkwam (omdat galeriehouders graag iets willen verdienen, en dus met grote(re) namen willen uitpakken), viel hier het nodige te ontdekken. Voor de komende tijd heb ik wel weer genoeg om over te schrijven.

20 september 2012

Prachtig zwart



















(foto Awoiska van der Molen)

Schemer en duisternis laten ons het landschap anders ervaren. Oppervlakkigheden van de dag spelen geen rol meer. Hemel en aarde lijken elkaar te raken. 'Er is ruimte voor een andere beleving van de wereld waarin wij leven', zegt Awoiska van der Molen.

Voor haar fotografie verkent ze een landschap, ze zorgt dat ze erin thuis raakt. Zodat ze het 's nachts kan 'betrappen' bijna. Zodat ze er zoveel mogelijk één mee kan worden en het kan doorgronden. In haar werk zijn soms nauwelijks sporen van mensen te zien. Als ze al een huis of een geïsoleerde kerk fotografeert dan lijkt die zelf tot onderdeel van het landschap geworden.

Kleine sporen van licht geven haar zeer donkere werk nuances die je nauwelijks voor mogelijk houdt. Dat er zoveel te ontdekken valt in de nacht!

Awoiska van der Molen exposeert momenteel samen met Rob Nypels in de Noorderlicht fotogalerie in Groningen. Haar deel van de tentoonstelling heet 'Een zekere wildernis', tegenover 'Het wilde landschap' van Nypels. Hun werk vult aan, contrasteert en valt samen. Soms allemaal tegelijk.

Als logisch verlengstuk van de benadering van haar onderwerp maakt Van der Molen haar afdrukken zelf, in de donkere kamer. Een fotoboek heeft ze - helaas - nog niet. Vormgever en drukker te vinden die dit werk aan kunnen, is geen lichte opgave.


Vloeibaar land











(foto Rena Effendi)

Dankzij de industrialisatie tijdens de sovjetperiode en de vervuilende olie-industrie kent Azerbeidzjan een aantal van de sterkst vervuilde gebieden ter wereld. Op het schiereiland Absheron, dat zich uitstrekt in de Kaspische Zee, ademt de grond giftige dampen, terwijl olie naar het oppervlak sijpelt en de grond vloeibaar maakt.

Rena Effendi bedacht de serie 'Liquid land' ('Vloeibaar landschap') met haar vader, een dissidente entomoloog die 90.000 vlinders uit de Sovjet-Unie wist te vergaren. Beelden van de dode maar kleurrijke wezens combineerde Effendi met die van het vervuilde land van Absheron. Op een manier die haast cru is combineren de kleuren en vlekken van deze oliepoel in het dorp Balakhani (Baku) de vervuilde grond met die van de bijna uitgestorven Pararge adrastoides Bienert.

'Liquid land' is te zien in Museum Belvédère als onderdeel van het hoofdstuk 'Safe haven'. Dat is weer een van de zes hoofdstukken van fotomanifestatie Noorderlicht, waarvan er vier te zien zijn in Oranjewoud. De andere twee zijn te zien in Museum Dr8888 in Drachten en in Museum Willem van Haren in Heerenveen.

Deze tekst verscheen eerder deze week in de Leeuwarder Courant, die elke dinsdag een foto uit de hoofdtentoonstelling uitlicht en op vrijdag een van de satellietexpositie recenseert.

19 september 2012

Zeven minuten
















(foto Simon Roberts)

Een jaar of wat geleden zag ik zijn werk op Paris Photo. Dit jaar hangt hij in de hoofdexpositie van Noorderlicht 'Terra Cognita'. De Engelse fotograaf Simon Roberts maakt naam.

Roberts was maandagavond een van de gasten in De Donkere Kamer #12 (#DDK12). Hij studeerde 'human geography', wat zijn beeldtaal sterk beïnvloedt. In zijn foto's is het landschap niet het hoofdonderwerp, maar het speelt wel een belangrijke rol.

Zijn eerste boek heette 'Motherland' en gaat over de Sovjet-Unie. 'De USSR stortte in. We zagen destijds alleen maar foto's van afbraak, teloorgang. Ik wilde een andere kant van het land laten zien.'

Zijn tweede boek - 'We English' - gaat over Britten en hoe zij recreëren. Op de Engelse stranden, in de bergen van Yorkshire of op een golfbaan tegen de achtergrond van een elektriciteitscentrale. Steeds van afstand gefotografeerd, zonder hiërarchie in de geportretteerden.

Op dezelfde manier pakte Roberts 'The election project' aan. Je ziet David Cameron voetballen met een paar jochies op een vrijwel lege heuvel, terwijl tientallen fotografen dit 'spontane' tafereel vastleggen. Of politiemensen een stembureau bewaken door publiek op afstand te houden, omdat Nick Clegg daar zijn stem uitbrengt.

Bij elke Britse verkiezingen kiest de overheid een 'election artist'. Dit keer werd fotografie de kunstvorm en kreeg Roberts de opdracht. Hij was een jaar bezig met zijn voorbereidingen, een jaar met fotograferen en een jaar met de nabewerking, onder meer in de vorm van een boek.

In De Donkere Kamer liet hij voorbeelden zien van zijn aanpak, hij werkt met een Japanse ebbenhouten ('ruikt lekker onder het doek') platencamera vanaf het dak van zijn 'motorhome'. 'Ik reisde rond met mijn zwangere vrouw en peuter van twee. Soms stond ik bovenop en wiebelde de hele auto', vertelde hij. Zijn hoge positie geeft Roberts een neutrale positie achter de gewone fotografen. Hij kondigde zijn komst altijd aan, zodat ze niet dachten dat 'some nutcase' iets geks probeerde.

Zijn ouderwetse camera werkt niet bedreigend, merkte hij. 'Mensen denken vaak dat ik amateur ben, dat ik die camera als hobby heb.' De trage manier van werken is niet alleen een  voordeel van de platencamera, maar tegelijk een nadeel. 'Op een gegeven moment leek het alsof er steeds iets belangrijks gebeurde als ik net mijn camera had opgeruimd. Toen heb ik de 'seven minutes rule' ingevoerd: als ik denk dat ik klaar ben, wacht ik nog zeven minuten met opruimen.' Maar ja, ook dan slaat de twijfel toe. 'Dan denk je, zal ik nog zeven minuten wachten?'

17 september 2012

Kerkentocht














(foto Heidi de Gier)

De kerkentocht langs zes Alde Fryske Tsjerken, onderdeel van het Noorderlicht 2012 programma, ging vorige week niet door. Deze week zag ik een dag of wat van tevoren een 'laatste oproep' om in te schrijven en ik meldde me aan. Gisteren reed ik met elf anderen in een klassieke bus door Friesland.

Terband, Haskerdijken, Rottevalle, Kortezwaag, Schurega en Ter Idzard... namen die al iets oproepen. De plaatselijke kerkjes zijn er fotogeniek, net als de begraafplaatsen er omheen. Maar wat binnen hing was minstens zo interessant. Grote schilderijen van Oscar Venema, waarin foto's - gemaakt door zijn vriendin Sandra de Groot - zijn verwerkt, pinholefoto's van Annagreet Hoogeland.

Maarten de Kok die wetenschappelijke installaties van een muizenonderzoek mocht fotograferen, maar dan wel na zonsondergang. Jan van der Til die ons een keuze gaf uit tientallen cahiers met kopietjes uit plantenboeken, waar we zelf ons paradijs uit mochten samenstellen. En een reportage van Dirk-Jan Visser over een project dat hij deelt met anderen: Atelier aan de Middendijk.

Maar het mooist vond ik de foto's van Heidi de Gier. Een afscheid van de Sophiapolder in vijf akten. De Sophiapolder is een klein eiland in de rivier de Noord bij Dordrecht. Hier woonde Hannie de Vos met haar drie kinderen en hun schapen. Het eiland zal deel gaan uitmaken van een zoetwatergetijdengebied - natuur voor recreanten - en de familie moet ongewild afscheid nemen.

Pijnlijk mooi en ingetogen gefotografeerd. En ook passend vormgegeven door Hans Gremmen in een bescheiden boek waarin sommige foto's al zijn 'verbleekt'. Net als de herinneringen aan deze plek en hun bewoners dat zullen doen.

15 september 2012

Volledig negatief


(foto Rob Nypels)

Jaren geleden, onze vorige hond Glen was nog in de bloei van z'n leven, was Rob Nypels onze gastdocent bij de Fotowerkplaats van Parnas. Hij zette ons aan het denken. We moesten onze beste foto als uitgangspunt nemen en zien of we daarmee verder konden. Verder?, vonden sommigen. Als het je beste foto is, wat moet je er dan nog aan verbeteren?!

Maar ik vond het een uitdagende opdracht en wilde een bijzondere foto van Glen maken. Dagen was ik in de weer om hem te fotograferen. Steeds weer moest hij op me af komen rennen. Zijn lange witte haren wapperend in de wind, zijn oren flapperend om zijn kop.

Eindelijk was ik tevreden. Het werd niet een foto van de hond die op me af kwam, maar de hond van bovenaf gefotografeerd. Volop in een draai. Dus met vaart en onscherp. Ik was er erg blij mee en liet hem groot afdrukken: een vierkante meter levenslust. Hij hangt nog steeds thuis in de gang, als eerbetoon aan onze trouwe vriend die al weer vier jaar geleden overleed.

Nypels liet ons tijdens zijn gastcolleges ook zien waar hij destijds mee bezig was. Ik herinner me zijn foto's gemaakt in het bos bij zijn huis in Frankrijk. Bijzondere paddenstoelen en rijke kleuren, die hij in de computer manipuleerde tot het leek alsof hij ze had gegeten en er bij was gaan hallucineren. 'Ik gaf toen nog les en was inderdaad aan het experimenteren', vertelde hij gisteren tijdens de opening van zijn expositie in de Noorderlicht Galerie in Groningen.

Voor zijn werk put hij opnieuw uit de Auvergne . 'Het wilde landschap' heet zijn gedeelte. Foto's met een interessante onscherpte, waarin kleuren en vormen de sfeer bepalen. Bijna abstracte schilderijen die refereren aan een landschap, maar die je vooral uitdagen er je eigen droomwereld in te zien. 'Hier kwam geen computer aan te pas, 't is steeds het volledige negatief dat ik niet heb bewerkt', vertelde hij.

Nypels exposeert samen met Awoiska van der Molen, haar kant van hetzelfde verhaal heet 'Een zekere wildernis'. Daarover meer in een volgende blog.

14 september 2012

Romanfoto



















De prints van mijn eerste drie romanfoto's voor Tresoar hangen. Dit is de eerste die ik maakte, hij hoort bij het boek 'Abbingawâld' van Sjoerd van der Schaaf.

Het idee voor romanfoto's kwam tot stand na een gesprek met directeur Bert Looper, tijdens een lezing over Auschwitz en de manier waarop wij gedenken. Tresoar wilde iets doen met herinneringsplekken en samen wisselden we hierover van gedachten. In eerste instantie inventariseerden we plaatsen waar gebeurtenissen worden herdacht die bepalend zijn voor de Friese identiteit. Maar zou dat een leuke fotoserie opleveren?

Ik liet het wat in me omgaan en bedacht toen dat we zelf meer de regie in de hand moesten nemen. De bestaande herdenkingsplekken zijn te 'vast'. Ik wilde iets nieuws, iets meer los. Omdat Tresoar is ontstaan uit een fusie van de Provinciale en Buma-bibliotheek (PBF), het Rijksarchief in Friesland (RAF) en het Frysk Letterkundich Museum en Dokumintaasjesinterum (FLMD) was een link met Friese boeken snel gelegd.

Mijn voorstel om locaties uit romans of dichtbundels te verbeelden viel in goede aarde. Nu creëer ik dus zelf 'herdenkingsplekken', maar dan voor de Friese literatuur en dichtkunst. Behalve 'Abbingawâld' heb ik tot nu toe 'Bak' van Sietse de Vries en het gedicht 'Wolken' van Tsjebbe Hettinga verbeeld.

Overigens is 'Bak' het cadeauboek tijdens de Moanne fan it Fryske boek, die vandaag begint. De eerste drie romanfoto's hangen in het kader daarvan de komende weken in Tresoar. Dit jaar maak ik er nog twee bij en volgend jaar zet ik de serie voort.

13 september 2012

Stralend
















(foto Paul den Hollander)

De fysieke werkelijkheid van de plantenwereld is voor mensen slechts ten dele direct zichtbaar. Naast de vorm die we waarnemen, worden planten omringd door een voor het blote oog onzichtbaar elektromagnetisch veld.

Paul den Hollander heeft een manier gevonden om dit veld zichtbaar gemaakt. Hij brengt de zichtbare en onzichtbare werelden samen en creëert zo een totaal nieuwe ervaring van de werkelijkheid. Bovendien slaat hij met ‘Luminous garden’ (‘Stralende tuin’) een brug tussen kunst en wetenschap.

Natuur speelde en speelt altijd een belangrijke rol in het leven van Paul den Hollander. Hij ziet de natuur als zijn leermeesteres. Zijn fotografisch werk gaat over de relatie van de mens met zijn natuurlijke omgeving, in vele verschijningsvormen. Als fotograaf reist hij veel, maar thuis in zijn tuin vindt hij altijd rust en inspiratie.

Het werk van Den Hollander is te zien tijdens Noorderlicht, op de expositie rond Museum Belvédère. Het maakt deel uit van het hoofdstuk ‘Into the unknown’.

Dit stukje schreef ik voor de Leeuwarder Courant die, zo lang fotomanifestatie Noorderlicht duurt, op dinsdag steeds een foto publiceert uit de hoofdexpositie 'Terra Cognita'.

12 september 2012

Mooi grijs



















(foto Jitske Hagens)

In galerie Steven Sterk, Gorredijk, is werk van drie exposanten te zien. Verreweg het meest mysterieus zijn de foto's van Jitske Hagens getiteld 'Liquids'. Deze bijvoorbeeld.

Dit beeld roept bij mij associaties op met Amerikaanse steden, waar je - als je speelfilms mag geloven -  veelvuldig rook uit putten op ziet stijgen. Wie heel snel langs de compositie scant met zijn ogen, zou ook kunnen denken dat het een landschap betreft van een wolkenlucht met geploegde akker. Maar de naam verraadt waar de foto is gemaakt: jitske-ny-2. New York.

Afgelopen vrijdag presenteerde Dolph Kessler in de galerie zijn boek 'De Noordzee rond'. Hij overhandigde het eerste exemplaar aan Jaap Röell, recensent hedendaagse kunst (voor onder meer het Financieel Dagblad), kunstverzamelaar en galeriehouder. Röell prees vooral de 'grijze' foto's van Hagens 'omdat die me dwingen beter te kijken'.

Haar website vertelt dat Hagens zich laat leiden door 'haar blik op het dagelijks leven en de interactie tussen de mens en omgeving'. Ze zoekt tegenstellingen: onbehagen, onzekerheid en angst versus geluk en rust; werkelijkheid of fictie, menselijke aanwezigheid versus afwezigheid.

Een andere 'grijze' foto was daar ook een voorbeeld van. Van bovenaf fotografeerde ze een stuwmeer met laaghangende mist. Een groot deel van het beeld is gevuld met wolken. Onderin staat het water tegen de steile rotsen zonder enige begroeiing. Er is geen kleur die opvalt of afleidt, voorwerpen ontbreken. En ondanks de leegte en de rust is de foto spannend.

11 september 2012

Tulpen



















(foto Ellen de Vries)

Ellen de Vries studeerde sociale geografie. Met de camera onderzoekt ze het landschap ook als een ruimtelijk wetenschapper. Ze werkt met een analoge middenformaat camera en speelt met scherpte-diepte. Zonder enscenering of beeldbewerking presenteert ze haar blik op de werkelijkheid.

In haar beelden zul je geen mensen tegenkomen, al is het menselijk ingrijpen wel zichtbaar. Bijvoorbeeld in een pad door een mangrovebos, aan getopte tulpen of in een gemaaid maïsveld.

In galerie Steven Sterk (satelliet van fotomanifestatie Noorderlicht) presenteert ze haar werk op grote cibachrome prints, waarbij de foto op een polyester basis is geprint in plaats van op papier. Het dikke doorzichtige materiaal geeft de kleurrijke beelden een extra glans. De foto's hebben door hun presentatie iets 'glamourous', al is het onderwerp dat niet altijd. Zelfs onthoofde tulpen (zoals hierboven) zijn op deze manier mooi.


10 september 2012

De Noordzee rond












(foto Dolph Kessler)

Vier jaar lang werkte fotograaf Dolph Kessler aan het boek 'De Noordzee rond'. Veelal samen met verslaggever Gerrit Jan Zwier trok hij door de kuststroken van Nederland, Duitsland, Denemarken, Noorwegen, Schotland, Engeland en België.

In eerste instantie zou het boek worden uitgegeven door de Friese Pers Boekerij, maar de oplopende kosten noopten de uitgever af te zien van dit plan. Kessler was al ver met zijn project en wilde het afronden. Een andere uitgever vond hij niet, dus geeft hij het nu zelf uit. 'Thuis in de gang staan nu 450 exemplaren', vertelde hij vrijdag bij de boekpresentatie in galerie Steven Sterk in Gorredijk.

Kessler presenteert zijn foto's hier op verschillende manieren. Twee ervan hangen als enorme spandoeken tegen een grote muur. Andere zijn kleiner en ingelijst. Op twee televisietoestellen draaien de foto's in een diapresentatie voorbij. Het ene scherm laat de foto's zien die het boek haalden, het andere de foto's die net afvielen.

Het boek is een mooi voorbeeld van Kesslers stijl: observerend, met oog voor detail en het ongewone. Een echte 'mensenfotograaf' is hij niet, Kessler houdt altijd enige afstand. Maar wel zo dat er op zijn beelden vaak het nodige te ontdekken valt. Zijn foto's zijn 'schoon' en hebben een sterke compositie.

Overigens is in galerie Steven Sterk ook werk te zien van Ellen de Vries en Jitske Hagens. Daarover morgen meer.

Meer verhalen






Langzaam maar zeker druppelen de aanmeldingen voor 'Jouw verhaal' binnen. Elke keer is het weer een verrassing waar bezoekers van 'Poste Restante' mee komen. Welke beelden ze hebben uitgekozen uit het palet van 162 van mijn fotootjes en wat ze erbij vertellen.

Soms zijn de verhalen heel persoonlijk en krijgen de foto's een symbolische waarde. Anderen kijken juist naar het geheel, stellen een serie samen die ze mooi vinden.

Arda Algra koos deze zes beelden, omdat ze haar een gevoel van rust geven. 'Niet afgeleid door kleur of een druk beeld. De foto's beelden 'het noordelijke gevoel' uit. Ik ga liever naar Friesland dan naar Limburg. Ik ga liever naar Noorwegen en IJsland dan naar zuidelijke landen op vakantie.'

'En was is dat noordelijke gevoel dan? Ja... moeilijk: weinig mensen, veel natuur en mooie luchten, verstilde plekken. Zoiets? In ieder geval proef ik een beetje die sfeer in deze foto's. En die onderbroeken: wind, blauwe lucht en wit. Een frisse combinatie.'

Wil je je ook uitleven? Kom dan naar INART in Lemmer, we zijn geopend van vrijdag tot en met zondag, van 11 tot 17 uur. Zolang de fotomanifestatie Noorderlicht duurt, dus tot en met 7 oktober.


7 september 2012

Ruerd



















(foto Hiske Wiersma)

Dit heb ik altijd al gewild, een kauwtje dat tam genoeg is om op je schouder te gaan zitten. Zo'n vogel die je aan ziet komen als je thuis komt, en die je dan verwelkomt door met je mee te vliegen. Die zijn pootjes om je vinger klemt en zacht met z'n snavel in je oor pikt.

Als kind wist ik ooit eens een kauwtje mee te nemen op het stuur van mijn fiets. Het dier zat in de fietsenstalling van school, aangetrokken door het glinsterend chroom van mijn stuur misschien. Toen ik mijn fiets pakte, bleef hij zitten. Heel voorzichtig reed ik naar huis en al die tijd zat de vogel voor op het stuur, eigenwijs in het rond te kijken.

Thuis gekomen reed ik de schuur in en deed de deur dicht. Enthousiast vertelde ik mijn moeder dat ik een vogel had 'gevonden'. 'Laat vliegen!', was haar reactie. Ze was bang dat het beestje schade zou aanrichten, ons in de ogen zou pikken of ze had geen zin in een extra huisdier. Jammer, ik was zwaar teleurgesteld.

Deze foto is drie jaar geleden gemaakt toen ik voor het boek 'Zwarte magie' (Friese Pers Boekerij) op bezoek was bij Hiske Wiersma. De vogel heette Ruerd. En hij was heel gezellig. Hij kletste een beetje en at kruimels van de tuintafel. Zo had ik me dat voorgesteld bij een tamme kauw. Hij is inmiddels gevlogen.

5 september 2012

Nieuw werk













De houten stellages van expositie 'Terra Cognita' (Noorderlicht 2012) rond Museum Belvédère in Oranjewoud inspireren deze jonge dans- en installatiekunstenaar tot een nieuw werk.

4 september 2012

Weefselwereld
















(foto Alison Carey)

Voor de cultuurpagina van de Leeuwarder Courant van vandaag heb ik deze foto uitgezocht. Het is een foto van Alison Carey, die of het verre verleden of de verre toekomst als onderwerp van haar werk heeft. Dit beeld heet 'Graze' en het is er een uit een serie over een science fiction wereld waarin menselijk weefsel zelfstandig lijkt te kunnen leven.

Niet zo'n gekke gedachte als je bedenkt dat onderzoekers tegenwoordig al weefsel kunnen maken, dat functioneert in een laboratorium. Bijvoorbeeld om medicijnen op te testen of om bepaalde (anti-)stoffen aan te laten maken.

Carey's werk valt onder 'Into the unknown', een van de zes hoofdstukken van de internationale fotomanifestatie Noorderlicht 2012. En een van de twee hoofdstukken dat in de buitenruimte van Museum Belvédère te zien is.

Volgende week kies ik een andere foto uit de hoofdtentoonstelling 'Terra Cognita' van Noorderlicht.

3 september 2012

Terra Cognita













'Terra Cognita' - de negentiende versie van de internationale fotomanifestatie Noorderlicht - is dit weekeinde geopend. Zaterdag stonden genodigden in lange rijen voor de ingang van Museum Belvédère in Oranjewoud. De zon scheen, er hingen zeer uiteenlopende en prachtige foto's en de speeches waren buiten ook te volgen. Het feest kon niet op.

Gisteren was het weer nog steeds lekker genoeg om rustig tussen de houten stellages door te wandelen en de twee hoofdstukken 'Enchanted forest' en 'Into the unknown' te bekijken. Binnen sloop het publiek door de lezingen in het restaurant om in de zaal met hoofdstuk 'Safe haven' te komen, als het in de andere vleugel 'Inspiration' al had gezien.

Op weg naar de auto maakte ik nog een paar foto's van de buitenexpositie. Ik lag net met mijn neus in het gras toen een cameraploeg van Omrop Fryslân me herkende (!). Of ze me iets mochten vragen voor het programma K-rûte, en of ik geïnspireerd was. Dat mocht en dat was ik. Ben benieuwd of ik nu ook op tv kom...

2 september 2012

Geopend











(foto Kees Elzinga)

Met een geslaagde openingsact is gisteren onze expositie 'Poste Restante' geopend, satelliet van fotomanifestatie Noorderlicht. Burgemeester Dick Stellingwerf van Lemsterland koos uit mijn serie 'Jouw verhaal' zes foto's en vertelde erbij waarom.

Hij begon met een foto van een kat, omdat net een van zijn katten was verongelukt en dat deed hem wat. Daarna een foto van de Noorderbegraafplaats, met zonnestralen. Een link met de dood, maar ook met een mooie plek. 'Père Lachaise in Parijs is ook zo'n mooie begraafplaats.' Wat hem bracht naar de koepel van het Grand Palais in Parijs: de architectuur uit die periode en zijn liefde voor architect Eiffel.

Van Eiffel en de smeedijzeren bouwstijl was het voor hem een kleine stap naar een gietijzeren tuinhek, waar het zonlicht mooi doorheen valt. Die tuin deed hem denken aan de gekleurde huizen in Bulgarije, waar hij geregeld komt en waar ook een brug van Eiffel te zien is. In Bulgarije zijn veel huizen gekleurd, als die op de foto die hij als vijfde koos. En tot slot hing hij er een foto van het strand bij, waarin het zand ook bijna een soort bouwwerk vertoont.

Met het voltooien van de serie verklaarde Stellingswerf de expositie voor geopend. Behalve deze serie is ook 'Couples' van mij te zien. Plus werk van Marijke van Ruiten, Titeke Postma, Dolph Kessler, Bas Jongerius, Linus Harms en Josée Algra. Tot en met 7 oktober nog te bekijken bij INART, Nieuwburen 10-12 in Lemmer, elke vr t/m zo, 11-17 uur.