Toekomstperspectief

(foto Zhao Renhui)

De wereldeconomie faalt, politieke systemen staan onder zware druk. Steeds meer mensen zoeken naar andere mogelijkheden om de toekomst vorm te geven. Fotomanifestatie Noorderlicht laat ze zien.

In 2013 belichtte Noorderlicht met To have or have not de achtergronden van de huidige wereldwijde economische en politiek crises. Fotografen richtten hun camera's op de 1 procent van de wereldbevolking die steeds rijker wordt, en op de 99 procent aan de andere kant van het spectrum. Het betrof een fotografische analyse van wat er mis gaat in de wereld.

Met An ocean of possibilities biedt Noorderlicht dit jaar tegenwicht. Het thema omsluit de groeiende zoektocht naar andere mogelijkheden om de maatschappij in te richten. Van de particulieren en kleine bedrijven die duurzaamheid voorop stellen, al zijn de vooruitzichten onzeker. Van de strijd tegen mondiale bedrijven die het ecosysteem van de aarde aantasten, tot persoonlijke alternatieven zoals woongroepen in de Russische bossen.

Waar de een zich terugtrekt op een eigen plek om daar onafhankelijk van anderen een leven in te richten, leren anderen steeds meer zichzelf te zien als bewoners van één planeet die zij gezamenlijk beheren. Ons handelen heeft niet alleen consequenties in eigen land, maar is grensoverschrijdend. Wat houdt dit wereldburgerschap in?

Is het dat orkest van jonge musici uit onder meer Israël en Palestina, dat Tom Fecht heeft gevolgd? Of de bezoekers van Europa's grootste LAN-parties, die hun computers met elkaar verbinden tot een virtuele omgeving waarin zij een groot deel van hun leven doorbrengen?

HEILZAME PLANTEN
Uit meer dan 700 inzendingen koos curator Wim Melis 59 fotografen die elk hun eigen deel van de wereld belichten. Laura Böök laat een klein dorpje in Finland zien, waar Congolese immigranten worden aangemoedigd zich te vestigen. Bewoners in het buitengebied van Hongkong schenken hun heilzame planten aan stedelingen, om hen erop te wijzen wat verloren dreigt te gaan door de groei van de stad. Wawi Navaroza fotografeerde deze giften.

Allemaal werk dat te zien is in het Fries Museum in Leeuwarden. Daarnaast heeft Noorderlicht in de Blokhuispoort een aantal series ondergebracht met als gemeenschappelijke noemer Subcultures. In Natuurmuseum Fryslân is de nadruk gelegd op Solitude. Hier zijn twee series te zien. Marrigje de Maar legde tijdens twee lange voettochten door de geschiedenis virtuele ontmoetingen vast met haar historische voorgangers. En Danila Tkachenko maakte een portret van moderne kluizenaars, die zich hebben teruggetrokken in de wilde natuur van Rusland om de maatschappij te ontvluchten.

Sommige mensen hebben een even onbestemd als onuitroeibaar verlangen om in verbondenheid met de natuur te leven. In een leegstaand deel van het Leeuwarder winkelcentrum Zaailand is Call of the wild te zien, het hier verzamelde werk heeft een grote persoonlijke betrokkenheid van de fotografen als gemeenschappelijke noemer. Zij verbeelden hun zelfgekozen manier van leven, de verwevenheid van hun eigen identiteit met een streek of voorvaderlijk stuk grond.

Ook in het Zaailand hangt Rise, met werk van fotografen die wereldwijde protesten als de Arabische Lente of de Occupy-beweging vastlegden. Enkelen doen dit in traditionele reportages, maar steeds vaker kiezen ze voor een persoonlijke insteek om de onderliggende gevoelens van vervreemding van de macht te communiceren. De fotografie wordt door de toenemende verspreidingsmogelijkheden niet alleen democratischer, maar door deze eigen benadering ook gevarieerder en veelstemmiger.

Verder biedt het Zaailand een podium aan The lexicon of sustainability van Douglas Gayeton en zijn vrouw Laura Howard. Een multimediaal project, waarin Gayeton honderden foto's gebruikt om één enkel beeld te componeren. Daar voegt hij handgeschreven teksten aan toe, waarin hij inzichten en opmerkingen verwerkt van de afgebeelde personen die elke vraag proberen te beantwoorden die kijkers zouden kunnen stellen over wat er in de foto gebeurt.

GRONINGEN
Het Lexiconproject bestaat uit drie delen. Dat over eten en landbouw is voltooid en wordt getoond. Aan de hoofdstukken over water en energie wordt nog volop gewerkt.

In de Noorderlicht Gallery is tijdens het festival The beats van Larry Fink en Punks van Karen Knorr en Olivier Richon te zien.

Bovendien presenteren verschillende fotografen en groepen zich in Leeuwarden en omstreken op het satellietprogramma. Kunstenaarscollectief INART in Lemmer toont A human touch, Artemisia in Leeuwarden laat werk zien van Marian Ciebrant en Annagreet Hoogland.

Dolph Kessler krijgt ruimte in Historisch Centrum Leeuwarden met zijn serie Lviv, stad van paradoxen. Verschillende amateurfotografen hebben zich in de Fotofabryk leren verbazen. Marin Leus laat in de bibliotheek haar afstudeerproject Komkommertijd zien. En verschillende fotografen tonen hun werk in zeven oude Friese kerken, maar deze kerkenroute gaat pas op 20 september van start.

Fotomanifestatie Noorderlicht is te zien t/m 26 oktober, www.noorderlicht.com. Tijdens deze periode maakt de Leeuwarder Courant wekelijks een keus uit het aanbod en licht die toe.

(dit artikel stond vrijdag 29 augustus in de culturele bijlage Freed van de Leeuwarder Courant)